Οι διαφορετικές τεχνικές στη χειρουργική του μαστού αναπτύχθηκαν με στόχο να:
- προκαλούν την ελάχιστη δυνατή παραμόρφωση
- να είναι μέγιστα αποτελεσματικές, από άποψη ογκολογικής ριζικότητας,
- να συμβάλλουν στην μεγαλύτερη δυνατή συνολική επιβίωση των ασθενών και
- προσφέρουν υψηλή ποιότητα ζωής.
Η βασικότερη διάκριση των ογκολογικών χειρουργικών επεμβάσεων του μαστού στηρίζεται στη διατήρηση η μη του πάσχοντος μαζικού αδένα. Αν και σήμερα φαντάζει αυτονόητη η δυνατότητα διατήρησης του μαστού, χρειάστηκαν σημαντικές μελέτες του παρελθόντος (δεκαετία 1970 και έπειτα – η ευρωπαϊκή Milan I και η αμερικάνικη NSABP-04) για να αποδείξουν ότι η εκτομή του όγκου με υγιή όρια και ακόλουθη ακτινοβολία ισοδυναμεί με την παραδοσιακή μαστεκτομή, από άποψη τοπικής υποτροπής της νόσου και συνολικής επιβίωσης των ασθενών.
Επεμβάσεις Διατήρησης Μαστού
Παραδοσιακά, διακρίνονται ανάλογα με το μέγεθος του τμήματος του μαζικού αδένα που αφαιρείται σε:
- Τεταρτεκτομή: αφαίρεση του 4μορίου του μαστού που φέρει την κακοήθεια
- Ευρεία ογκεκτομή: αφαίρεση τμήματος του μαζικού αδένα που φέρει τον όγκο με μακροσκοπικό όριο περίπου 1 εκ περιμετρικά από τον όγκο.
Πλέον διακρίνονται και ανάλογα με τους χειρισμούς που γίνονται μετά την εκτομή για την αποκατάσταση του σφαιρικού σχήματος του μαστού σε:
- Ογκοπλαστική Επιπέδου Ι: όταν αφαιρείται μέχρι το 20% του μαζικού αδένα και δεν γίνεται εκτομή δέρματος, αλλά με κατάλληλους χειρισμούς ανακατανομής του μαζικού παρεγχύματος καλύπτεται το δημιουργούμενο κενό από την ογκεκτομή
- Ογκοπλαστική Επιπέδου ΙΙ: όταν αφαιρείται μέχρι και 50% του μαζικού αδένα μαζί με δέρμα μαστού, οπότε εφαρμόζονται τεχνικές μετάθεσης του αδένα για την κάλυψη του κενού.
Ενδείξεις για την εφαρμογή των επεμβάσεων Διατήρησης του Μαστού είναι:
- Ενδοπορικό (In Situ) και Διηθητικό Καρκίνωμα
- Μέγεθος όγκου μικρότερο από 4 εκ.
- Μέγεθος μαστού που να επιτρέπει ογκεκτομή
- Δυνατότητα ακτινοθεραπείας μετεγχειρητικά
Μαστεκτομή
Αποτελεί την παραδοσιακή χειρουργική θεραπεία του καρκίνου του μαστού. Περιγράφηκε αρχικά στα τέλη του 19ου αιώνα ως ριζική μαστεκτομή. Περιλάμβανε την ευρεία εκτομή των περισσότερων δομών του θώρακα εκτός από το μαστό, όπως τους τοπικούς μύες καθώς και λεμφαδένες, αγγεία και νεύρα της μασχάλης, σε μια προσπάθεια τοπικού ελέγχου της νόσου και βελτίωσης της επιβίωσης, δεδομένης της έλλειψης εναλλακτικών θεραπειών. Έκτοτε έχει δεχτεί πολλές τροποποιήσεις, με στόχο τον περιορισμό των αναίτιων χειρουργικών τραυματισμών, καθώς αποδείχτηκε ότι αυτοί δεν πρόσφεραν στην επιβίωση των ασθενών και αντιθέτως αύξαναν σημαντικά τη νοσηρότητα λόγω του χειρουργείου. Πλέον, η μαστεκτομή διακρίνεται σε:
- Απλή Μαστεκτομή: αφαιρείται όλος ο μαζικός αδένας (παρέγχυμα, δέρμα, θηλή- θηλαία άλως)
- Υποδόρια Μαστεκτομή: αφαιρείται το μαζικό παρέγχυμα μαζί με το σύμπλεγμα της θηλής, αλλά διατηρείται το δέρμα του μαστού
- Υποδόρια Μαστεκτομή με Διατήρηση Συμπλέγματος Θηλής- Θηλαίας Άλω: διατηρείται όλος ο δερματικός φάκελος του μαστού και εκπυρηνίζεται μόνο το μαζικό παρέγχυμα.
Ενδείξεις για την επιλογή κάποιου είδους μαστεκτομής είναι:
- Ενδοπορικό (In Situ) και Διηθητικό Καρκίνωμα
- Πολυεστιακή- πολυκεντρική νόσος
- Εκτεταμένη νόσος, που δεν επιτρέπει την ογκεκτομή με υγιή όρια
- Μικρό μέγεθος μαστού, που θα οδηγηθεί σε δυσμορφία με την εφαρμογή ογκεκτομής
- Αδυναμία μετεγχειρητικής ακτινοθεραπείας
- Μείωση κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, σε πολύ υψηλού κινδύνου άτομα