Οι θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού επιδρούν στη λειτουργία των ωοθηκών, επιφέρουν μια απότομη μείωση των γυναικείων ορμονών, οιστρογόνων και προγεστερόνης, με αποτέλεσμα να προκαλούν πρόωρη εμμηνόπαυση. Επιπλέον, για τις γυναίκες με καρκίνο του μαστού, τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης διαρκούν περισσότερο και είναι πιο έντονα από αυτά που συνήθως αντιμετωπίζουν οι υπόλοιπες γυναίκες.
Αν μια γυναίκα ακολουθήσει θεραπεία για τον καρκίνο του μαστού στη δεκαετία 20-30 ετών, η περίοδος μπορεί να σταματήσει για κάποιο χρονικό διάστημα και να επανέλθει αργότερα. Ωστόσο, σε αυτές τις περιπτώσεις, εμμηνόπαυση έρχεται νωρίτερα σε σχέση με την ηλικία που θα εμφανιζόταν αν δεν είχαν υποβληθεί σε θεραπεία. Σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, άνω των 40 ετών που υποβάλλονται σε αντίστοιχη θεραπεία, η εμμηνόπαυση είναι συνήθως οριστική.
Πόσο επηρεάζει η Θεραπεία Ορμονικής Υποκατάστασης τον Καρκίνο του Μαστού;
Υπάρχουν πλέον πλήθος μελετών που αποδεικνύουν ότι οι γυναίκες που ακολουθούν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν από καρκίνο του μαστού. Μάλιστα, τα τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου αυξάνεται από τον πρώτο κιόλας χρόνο της λήψης της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης και όχι μετά 2-3 χρόνια από την έναρξή της. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι επιβαρυντικές για τον καρκίνο του μαστού είναι τόσο οι ορμονικές θεραπείες που περιέχουν μόνο οιστρογόνα, όσο και αυτές που συνδυάζουν οιστρογόνα και προγεστερόνη.
Ποια είναι τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης
Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης μπορεί να διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα, ενώ ίδια δεν είναι ούτε η ένταση τους. Οι περισσότερες γυναίκες αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως:
– Εξάψεις
– Νυχτερινές εφιδρώσεις
– Αϋπνία και κακής ποιότητας ύπνος
– Μεταπτώσεις στη διάθεση(π.χ. νευρικότητα, κατάθλιψη, κ.ά)
– Κολπική ξηρότητα και μειωμένη διάθεση για σεξ
– Δυσκολία συγκέντρωσης και διαταραχές μνήμης
– Τριχόπτωση ή και μαλλιά που γίνονται πιο λεπτά
– Ανεπιθύμητη τριχοφυϊα
– Επιβράδυνση του μεταβολισμού με συνέπεια την αύξηση του σωματικού βάρους
Τρόποι αντιμετώπισης των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης για τις γυναίκες με καρκίνο του μαστού
Εύκολα συμπεραίνει κάποιος ότι οι θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης που συχνά συστήνονται για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης είναι απαγορευτικές για τις γυναίκες που αντιμετωπίζουν τον καρκίνο του μαστού, καθώς θεωρούνται ιδιαίτερα επιβαρυντικές για την ανάπτυξη ή και την εξάπλωσή του. Αυτό δε σημαίνει ότι οι γυναίκες δεν έχουν τρόπο να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα ή έστω να μειώσουν την έντασή τους. Πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού τους και ενδεχομένως υπό την καθοδήγηση ενός ενδοκρινολόγου, οι ασθενείς του καρκίνου του μαστού μπορούν να κάνουν χρήση:
– μινοξυδίλης για την τριχόπτωση και τα αδύναμα μαλλιά
– εφλορνιθίνη για την ανεπιθύμητη τριχοφυΐα
– ήπια αντικαταθλιπτικά για τις μεταπτώσεις της διάθεσης
– γκαμπαπεντίνη για τις εξάψεις
– κολπικά λιπαντικά για την ξηρότητα
– φυτικά φάρμακα για την αντιμετώπιση της αϋπνίας
– συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D για την ενίσχυση της υγείας των οστών
Μικρές καθημερινές συνήθειες που κάνουν μεγάλη διαφορά στην ποιότητα της ζωής
– Άσκηση: Η άσκηση μπορεί να αποτελέσει αντίδοτο σε πολλά από τα συμπτώματα που προκαλεί η εμμηνόπαυση. Μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση, να ενισχύσει τις προσπάθειες απώλειας βάρους ή διατήρησης του σε υγιή επίπεδα, να καλυτερεύσει την υγεία των οστών. Ιδανικά, η άσκηση πρέπει να αποτελεί καθημερινή συνήθεια, ακόμα και σε μικρές δόσεις, ενώ συνολικά την εβδομάδα ικανοποιητικά θεωρούνται τα 150 λεπτά ήπιας άσκησης.
– Ασκήσεις Kegel για την ενδυνάμωση του κόλπου: Οι ασκήσεις για ενδυνάμωση των μυών του πυελικού εδάφους, ευρύτερα γνωστές ως ασκήσεις Kegel, είναι απαραίτητες για την πρόληψη ή τη διαχείριση της ακράτειας αλλά παράλληλα συμβάλλουν στην υγιή σεξουαλική ζωή της γυναίκας, καθώς διευκολύνουν την επίτευξη του οργασμού. Ο πιο απλός τρόπος για να εντοπίσει μια γυναίκα τους πυελικούς μύες είναι να προσπαθήσει να διακόπτει την ενούρηση, ενώ βρίσκεται στην τουαλέτα. Για να γίνουν οι ασκήσεις Kegel, η ουροδόχος κύστη θα πρέπει να είναι εντελώς άδεια. Η γυναίκα ξαπλώνει ανάσκελα και σφίγγει τους πυελικούς μύες για 5 δευτερόλεπτα. Στη συνέχεια χαλαρώνει για άλλα 5’’. Καθημερινά χρειάζονται τουλάχιστον 10 επαναλήψεις σύσφιξης – χαλάρωσης.
– Αποφυγή τροφών που επιδεινώνουν τις εξάψεις: Στις τροφές αυτές περιλαμβάνονται οι καυτερά φαγητά, η καφεϊνη και το αλκοόλ.
– Τέλος στο κάπνισμα: Μπορεί να μη θεωρείται εύκολος στόχος, ωστόσο η αποφυγή του καπνίσματος φαίνεται πως βοηθά συνολικά στη μείωση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.
– Ενυδατική προστασία για το δέρμα: Η ξηρότητα της επιδερμίδας συνοδεύει πολύ συχνά την εμμηνόπαυση. Πλέον, η ενυδάτωση του δέρματος στο πρόσωπο και το σώμα δεν είναι προαιρετική.