Οι άγνωστοι όγκοι του μαστού

Στο άκουσμα της λέξης «όγκος» η σκέψη κατευθύνεται προς την κακοήθεια. Η αλήθεια είναι ότι στην ιατρική ορολογία ως όγκος ενός οργάνου χαρακτηρίζεται μια περιοχή που έχει σαφή όρια και είναι διακριτή από τον περιβάλλοντα ιστό του οργάνου, καταλαμβάνοντας συγκεκριμένο χώρο, δηλαδή όγκο.  Ένας όγκος μπορεί να είναι ψηλαφητός εάν το μέγεθος, η σύσταση και η θέση του τον καθιστούν διακριτό από τα δάκτυλα κατά την κλινική εξέταση ή να μην ψηλαφάται και να γίνεται αντιληπτός σε κάποια ειδική για το εκάστοτε όργανο απεικονιστική εξέταση. Τα παραπάνω στοιχεία του όγκου αποτελούν χαρακτηριστικά της μορφής του και δίνουν έμμεσα στοιχεία για τη φύση του. Η τελευταία όμως, δηλαδή εάν πρόκειται για καλοήθεια ή κακοήθεια, πιστοποιείται πάντα με μικροσκοπική εξέταση των κυττάρων που συναποτελούν τον όγκο και τα οποία λαμβάνονται με μια βιοψία.

Ο μαστός προσβάλλεται ως γνωστόν συχνά από κακοήθεια και κάθε ψηλαφητή περιοχή του δημιουργεί ανησυχία. Ευτυχώς, τα περισσότερα ψηλαφητά ευρήματα αφορούν σε ινοκυστικές αλλαγές που οφείλονται στην κυκλική ορμονική διακύμανση της κατάστασης του αδένα. Υπάρχουν όμως και κάποιοι όγκοι που ενώ δεν είναι κακοήθεις χρήζουν αντιμετώπισης γιατί ενέχουν τον κίνδυνο της μετατροπής τους σε κακοήθεις. Αυτοί οι όγκοι, λιγότερο συχνοί και γι’αυτό λιγότερο γνωστοί, είναι οι φυλλοειδείς όγκοι και τα θηλώματα.

Φυλλοειδείς όγκοι

Οι φυλλοειδείς όγκοι ανήκουν σε μια κατηγορία αλλοιώσεων του μαστού, τις ινοεπιθηλιακές, που αποτελούν τοπικές υπερπλασίες του αδένα με 2 είδη κυττάρων να συμμετέχουν και παρουσιάζουν σημαντική ετερογένεια. Οι περισσότεροι είναι καλοήθεις, σε μικρότερο ποσοστό θεωρούνται «οριακοί» και σπανιότερα είναι κακοήθεις. Έχουν σκληρή σύσταση και τις περισσότερες φορές μπορούν να ψηλαφηθούν χωρίς η διαδικασία να είναι επώδυνη. Είναι πιο συχνοί σε γυναίκες ηλικίας άνω των  40 ετών, χωρίς να αποκλείεται να εκδηλωθούν και σε νεαρότερες ηλικίες. Οι συγκεκριμένοι όγκοι πρέπει να αφαιρούνται πάντοτε, καθώς έχουν την τάση να αυξάνονται σε μέγεθος, να υποτροπιάζουν ακόμη και μετά την αφαίρεση και ενδεχομένως να μεταλλάσσονται σε κακοήθη μορφή. Μπορεί δηλαδή ένας καλοήθης φυλλοειδής όγκος να υποτροπιάσει σε οριακού τύπου και στη συνέχεια να υποτροπιάσει σε κακοήθη. Γι΄ αυτό ακόμα και στη περίπτωση που έχει αφαιρεθεί ο όγκος, η γυναίκα πρέπει να εξετάζεται τακτικά διότι μπορεί να υπάρξει υποτροπή.

Θηλώματα μαστού

Το θήλωμα του μαστού αποτελεί μια υπερπλασία των κυττάρων των πόρων του μαστού γύρω από ένα κεντρικό αγγειακό άξονα, που του δίνει τη χαρακτηριστική θηλώδη μορφή. Αναπτύσσεται στο εσωτερικό των μειζόνων γαλακτοφόρων πόρων και μπορεί να είναι σχετικά μικρό σε μέγεθος και να παράγει αιματηρό έκριμμα που εξέρχεται από τη θηλή ή να μεγαλώσει σε μέγεθος, να αποφράξει τον πόρο και να γίνει ψηλαφητό ως ένα ογκίδιο πολύ κοντά στη θηλή. Είναι συνήθως καλόηθες, αλλά σε ένα ποσοστό  έως και 10% μπορεί να υποκρύπτει κακοήθεια. Για το λόγο αυτό και τα θηλώματα πρέπει να αφαιρούνται ακόμα και αν η διαδερμική μας βιοψία δεν πιστοποιεί κακοήθεια.